Ông bạn hẹn đến hiệu bánh tôm, nói có việc cần. Khi tôi đến nơi thì hắn đã uống hết nửa chai rượu anh đào. Hắn đứng dậy bắt tay đon đả, cái cười hơi khiên cưỡng. Là bạn thân nên tôi dễ nhận ra điều ấy. Chuyện gì mà quan trọng vậy. Tôi vào đề luôn. Hắn vẫn cười, rót thêm ly rượu anh đào: “Thì uống đi đã, vội gì!”. Tôi nâng ly lên cụng cái tạch, hết, gắp miếng bánh tôm nhai rôm rốp béo ngậy. Tôi sốt ruột giục. Hắn rót ly nữa, không cụng mà đưa lên ngang mặt rồi tợp vào miệng như để lấy thêm can đảm. Một tiếng “khà” nằng nặng, bạn mở lời:
- Tôi định in cuốn tiểu thuyết nhưng hơi kẹt. Bà “sề” đổ cái bệnh cũ. Thời buổi này thì ông biết đấy, phải đầu tư, kết hợp với nhà xuất bản, không thì chịu cứng cổ.
Xưa nay có chuyện gì tôi và hắn cũng tâm sự, kể cả chuyện chăn gối với vợ trục trặc, chẳng câu nệ. Tiền nong với chúng tôi chưa ai dư dật. Trước đây hắn từng giúp tôi, nay là cơ hội để báo đáp. Cái tên Vợi - bạn tôi nó hư hao như đời hắn vậy, còi cọc lận đận lao đao, quẫy đạp trong đói nghèo để tìm một quầng sáng mãi vẫn vời vợi xa xăm. Tôi hỏi: “Ông cần tiền in sách?”. Hắn gật, gương mặt vẫn thắp nỗi lo lắng nặng trĩu.
- Còn chuyện nữa, người biên tập - nhà văn Bùi Đức bảo tôi sửa vài chỗ. Tôi không muốn vì sẽ mất giá trị của nó, những chính kiến của tôi trình bày trong đó, mà không sửa thì nghỉ in. Tức quá!
Hơi thở dài thườn thượt của Vợi đầy mùi rượu và mùi hôi của thuốc lào. Hắn không ngừng rót, nâng lên tợp vào miệng. Ông bạn nói đó là cuốn viết về cô gái điếm, tôi đã được nghe. Tôi hỏi thì sao. Ông bạn diễn giải:
- Ông đã từng nghe một cô điếm biết làm thơ chưa? Thơ hay hẳn hoi, gấp vạn lần thơ của mấy tay xưởng thép chỗ ông. Tôi nói: Những cô điếm không xấu, tiền kiếm được từ nghề bán dâm cũng không xấu. Kẻ bố thí chưa chắc đã là kẻ tốt. Cuộc đời cô này tôi rõ lắm, chừng nào có điều kiện tôi đưa ông đi. Đảm bảo ông sẽ có nhiều bất ngờ. Xã hội chẳng gay gắt lên án những tệ nạn liên quan đến gái điếm sao. Nhiều gã họa sĩ, nghệ sĩ đâm bổ vào đối tượng này. Họ nói đối tượng cho họ cảm hứng nghệ thuật. Điều đó là sự thực hay là trò ham hố của các bố đã chán ngấy thân thể già nua nhẽo nhoẹt của vợ? Nhà văn, họa sĩ chẳng phải là trí thức, chẳng đang lên án tệ nạn đó sao? Tôi đả động đến cánh nhà văn. Thế đấy, đời muôn hình muôn vẻ, người ta bắt tôi phải bỏ những đoạn đó, thế còn ra tiểu thuyết của tôi nữa không?
Nước bọt bắn tung tóe, phun ra cả mép lún phún râu của Vợi. Tôi đồng tình với hắn. Không thể bỏ được, không in thì thôi.
- Khổ là tôi đã mang nó đến hai nhà xuất bản rồi. Số phận nó bi đát.
Tiếp tục nhiệt tình cụng ly. Khi tôi đã ngà ngà, Vợi vẫn còn vững, hơn một chai anh đào chẳng nhằm nhò gì, hắn còn có thể uống tiếp. Tôi mạnh bạo hơn, hỏi bạn cần bao nhiêu. Vợi nói độ dăm triệu. Vợi là kẻ tâm huyết với nghề. Trước đây từng làm ở Cục địa chất. Gã cục trưởng háo danh, võ vẽ thơ ca, dở không ai tiêu hóa nổi, trẻ con không ra trẻ con, người lớn không ra người lớn. Khó tiêu hóa hơn bất cứ loại cơm khê nào. Để có bài thơ viết lên bảng tin của cơ quan gọi là “quảng cáo” hắn phải tốn mấy ngày. Vậy còn bày đặt tổ chức thi thố trong cơ quan mỗi năm một lần và năm nào gã cục trưởng cũng giành giải nhất. Nhân viên dưới quyền gọi gã là nhà thơ, tiếng tăm trong cơ quan nổi như cồn. Được như vậy thì mỗi năm nhân viên cơ quan được đi nghỉ mát xả láng. Một lần, Vợi làm bài thơ đúng với cái tài của hắn, mọi người đọc thích quá, từ trước giờ cơ quan không hề xuất hiện bài thơ nào hay như vậy. Gã cục trưởng càng đừng hòng có được bài thơ chất lượng tương tự. Vợi được nhân viên tán thưởng. Gã cục trưởng mất “ngôi” điên lên, tìm cách trù dập Vợi, gây khó khăn rồi sa thải. Tuổi trẻ, nỗi uất ức lớn, Vợi bỏ. Hắn muốn ở lại cơ quan làm việc yên ổn thì phải ngoan ngoãn, không được thể hiện cái tài của mình. Bị đuổi là cái giá mà hắn không muốn thấy trò bịp bợm của cục trưởng tiếp diễn. Khi đó hắn mới lấy vợ được hơn năm, về nhà ăn bám vợ hai tháng, tiếp tục tìm đến văn chương. Viết và gửi báo. Truyện hắn lần lượt được in, càng hăng say sáng tác, cảm hứng dồi dào, nhuận bút kiếm được cũng khá. Hai năm sau tờ báo tỉnh gọi hắn về làm, từ biệt vợ con, hắn đi. Công việc nhiệt huyết thật, phải tội ác mồm ác miệng quá, không ai ưa cái tính thẳng thắn của hắn. Được một năm hắn bỏ tòa báo, bảo nếu ở đó thêm một thời gian nữa chắc hộc máu ra chết tươi. Cơ quan toàn kẻ bảo thủ, không ai nghe hắn, hắn thành ra lạc lõng. Không ai bên cạnh ủng hộ thì sớm muộn phải bật đi. Vợi ra Hà Nội làm cửu vạn, hàn xì vẫn cầm bút với tâm lực mạnh mẽ. Tôi quen hắn từ lần hắn lặn lội từ quê ra lấy cái nhuận bút truyện ngắn, rồi thân nhau. Cuộc đời đổ lên đầu Vợi những lỗi lo ngày càng lớn, đè lên vai, vùi đầu hắn xuống, bắt hắn phải vác sắt nhiều hơn để có tiền lo cho vợ con. Độ thằng con thứ hai chết hắn như kẻ tuột linh hồn, ngơ ngẩn, miệng lẩm bẩm: “Con tôi chết rồi, con tôi chết rồi!”. Ngỡ hắn lại đùa như những lần trước nói về cái chết của đứa con trong truyện, phải đến khi thấy hai khóe mắt hắn chắt ra hai cục nước lớn tôi gặng hỏi: “Sao ông buồn thế?” Hắn nói: “Một tháng vừa rồi ông có gặp tôi không? Một tháng trời đủ để xảy ra bao nhiêu chuyện. Con trai tôi bị bệnh chết thật rồi. Vợ tôi ngất lên ngất xuống, tội nghiệp quá”. Tôi thảng thốt hỏi tại sao không báo cho bạn. Vợi bảo báo làm gì để cả bọn cùng buồn, ảnh hưởng đến văn chương. Tôi ôm lấy hắn, trách mình vô tâm...
Vợi quá say, hắn uống trước tôi nhiều, và khi có tôi thì vẫn không ngừng tống vào miệng. Tôi tha bộ xương của bạn về bằng chiếc xe cọc cạch của mình. Hắn như cây dưa rõa rượi. Vợi ở cùng đám thợ thuyền trong con ngõ tối thui, mùi nước tiểu nồng nặc. Nhiều trang viết của Vợi dường như có cả mùi nước tiểu án ngữ, nặng nề những kiếp sống cơ hàn.
***
Vợi gọi tôi đến nhà để “đàm thiên thuyết địa luận nhân” vì có mấy tay nhà văn ở đó, trẻ có già có. Tôi đồng ý. Đằng nào cũng đang bế tắc trong một truyện ngắn, cứ đến nói chuyện biết đâu nảy sinh vấn đề khai sáng. Thấy tôi Vợi reo lên, các nhà văn đổ mắt về phía tôi. Người lớn tuổi nhất đưa tay ra bắt, người trẻ tuổi nhất đứng ra chỗ khác nhường chỗ. Năm người ngồi khoanh tròn như năm cánh ngôi sao. Mặt Vợi đỏ bừng, có tôi hắn cười rôm rả hơn. Qua một vòng giới thiệu, cuộc nói chuyện trở nên thân mật. Người có cái bút danh ngồ ngộ Quyền Tào, làm biên tập ở một tòa báo. Cái “ông” ngồi cạnh tôi mới ha mươi tư tuổi đầu, phóng viên tự do. Tốt nghiệp hướng dẫn viên du lịch, đam mê văn chương đi vào vẽ vời, học sáng tác. Trong số những người ngồi đây, ông nào cũng uống được rượu cả. Họ ráo nhau hãy uống cho say mềm, điêu đứng. Ông Trực, từ bấy ngồi yên lặng nay cất lời sau hơi thuốc lào đậm đặc:
- Cứ rượu vào là tôi nghĩ đến vầng trăng ở quê. Bình yên là thế mà giờ cũng bị nô dịch, có nguy cơ những trăng những sao bồng bế nhau kêu than trên phố.
Vợi hắt xì hơi:
- Còn tìm đâu ra một vầng trăng trinh bạch nữa. Nhưng người sáng tác thì cứ phải bịa đặt ra cái trăng cái sao cho đẹp đẽ thôi. Lừa dối cả, ta lừa dối cả.
Trực nói tiếp:
- Phải, những người sáng tác như chúng ta lừa dối cả sao? Ngay cả tình hình cái mặt trăng cũng không dám viết thật thì còn dám viết cái gì nữa. Chúng ta lừa dối mình và dối người khác. Miệng ta lu loa đau khổ, nhưng ta vẫn tô vẽ những trăng sao...
Tôi hỏi ông có bút danh Quyền Tào. Chén rượu bắt người ta thật thà hơn, gần nhau hơn.
- Tôi à? Ông Vợi rõ hơn cả. Văn chương của tôi rặt một mớ bất bình. Chỗ nào cũng thấy bất bình. Dường như tôi cứ động đến văn là động đến chuyện bất bình. Hóa ra tôi chẳng viết được một dòng nào về con người yên ổn cả. Tính tôi như ông Vợi, không chịu được gò bó, không chịu được sự đấu đá trong môi trường sư phạm liền bỏ ra ngoài. Ôi, cái thói đời. Người ta lu loa đạo đức, để rồi chính bàn tay họ lại xóa nhòa cái chữ đạo đức trên mặt họ đi chỉ vì lợi lộc, vì cái bụng. Con người hiện đại hâm mộ cái gì thế! Có lẽ quyền lực và nhục dục, đến chết vẫn còn cái dư âm. Tôi may mắn ẵm được cái giải thưởng, được báo X. mời về. Lúc này vẫn cay cú cái “sư phạm”.
Tôi vỗ vào vai ông bạn hơn tuổi:
- Các ông xử sự như thế là hợp ý tôi. Văn chương cho chúng ta phóng khoáng. Ngày nay được thoải mái chút ít.
Nhấp một ngụm, Vợi hất hàm hỏi người bạn trẻ nhất, bút danh Du Viễn về ý định của cậu trong tương lai. Giọng Du Viễn ngà ngà: “Bẩm các quan bác, em mơ tưởng đến cái giải thưởng như bác Quyền Tào. Em đang săn. Phải có một cái mới phất lên được, cứ làng nhàng khó sống lắm”. Tôi nghi ngờ rằng giải thưởng liệu có phải là thước đo về tài năng. Đa phần ý của anh em nói giải thưởng không thể đem ra là thước đo tài năng, nhưng là nguồn động viên khích lệ, và từ đó người viết mới được chú ý. Trực cười:
- Phải đấy, chú Du Viễn nói đúng. Chú cứ việc mơ đến cái đích của chú. Văn là cả đời người.
Trời khuya, đồ nhắm hết rượu hết. Vợi bảo anh em ngồi đợi hắn đi kiếm. Phải uống cho đã, uống dở mồm tức như bò đá. Vợi đứng lên một cách loạng choạng, sau để Trực đi vì hắn tỉnh táo nhất. Hắn nhảy lên cái xe mi ni vẹo vọ. Quyền Tào nhìn lắc đầu: “Nhanh nhẹn ra trò, nhưng cô vợ thì ghê gớm quá. Giá hắn chưa cưới, sẽ kiếm được chỗ tốt. Lẽ ra tôi có thể kiếm cho hắn một em trẻ trung xinh tươi nghề nghiệp ổn định, chẳng hiểu sao quyết cái con mụ già. Buôn mà lắm tiền à? Hắn là bông hoa nhài cắm bãi cứt trâu...”.
Nửa tiếng sau Trực mới lóc cóc về. Cả bọn đang sốt ruột chờ, thấy Trực liền hất hàm hỏi hay con mụ chủ nó xin ít sườn? Trực giơ lên bọc túi ni lông cười khoái chí: “Vớ được món bốc mả của mụ bán phở. Mụ đang dọn hàng, may mà mình ra kịp, tha hồ gặm. Có cả rượu nhá”. Trời đã toan đổ về sáng. Gió heo heo và sương lạnh lạnh. Cả nhóm kéo nhau ra ngồi trên cỏ. Chẳng ai muốn về ngủ. Những cây bút cùng chung ý tưởng là thưởng thức trọn đêm trăng, dù là trăng ngoài bãi, trăng đã thật sự “không còn trinh tiết” như xưa. Trực có vẻ xa xăm hơn cả, hắn đang tiếc vầng trăng tuổi đôi mươi hắn, nhớ về vợ con hay đang định hình cho một cấu tứ mới?
Truyện Hoàng Dung, truyện dịch, truyện chữ... nơi bạn đọc những truyện chất lượng nhất. Đọc truyện là thỏa sức đam mê.
Đăng nhập để bình luận