Bơ Đi Mà Sống

Bố tôi không to cao vạm vỡ, thế nhưng khi ngồi sau xe bố, tấm lưng của bố đủ chắn nắng cho tôi. Có lúc tôi buồn ngủ ôm chặt vào hông bố rồi dụi đầu ngủ thiếp đi. Bố phải đi xe bằng một tay, một tay kia giữ chặt để tôi khỏi ngã.

Khi lớn lên tôi luôn tự hỏi với tấm thân nhỏ bé ấy của bố, thì bố lấy đâu ra sức lực để chống đỡ lại những tháng năm khốn cùng nhất của gia đình tôi. Là khi mẹ tôi bệnh nằm liệt giường, ranh giới sự sống với cái chết rất đỗi mong manh, một mình bố vừa chăm mẹ, vừa đi làm kiếm tiền chạy chữa cho mẹ, lại nuôi ba anh em tôi.

Gánh nặng cơm áo gạo tiền đổ dồn lên đôi vai gầy trơ trọi của bố trong nhiều năm tháng. Bố bỏ cả công việc nhà nước để ra ngoài làm kiếm tiền, làm thuê làm mướn, bố chẳng nề hà việc gì. Thương vợ bị bệnh, thương các con còn nhỏ, ngay cả những việc vặt trong nhà bố cũng luôn cố gắng làm hết.

Năm tôi học đại học, khi đó sức khỏe của mẹ tôi cũng đã khá lên nhiều, nên mẹ tôi quyết định lên Hà Nội làm osin cho nhà người ta để kiếm tiền trang trải nợ nần cùng với bố. Bố không muốn mẹ đi, nhưng thực tình hoàn cảnh kinh tế gia đình tôi mỗi lúc một bế tắc hơn, một mình bố gần như không thể gồng gánh nỗi nữa.

Mẹ tôi vừa đi được vài ngày thì tôi nhận được thư của bố, gọi là thư nhưng thục ra chỉ là một mẩu giấy ô li nhăn nhúm, bố cũng chỉ viết được vài dòng ngắn ngủi:

 "Thắm con, con có khỏe không? Con ở trên đó học hành thế nào? Con cố gắng giữ sức khỏe đừng để bị ốm nhé. Con đã tới chỗ làm của mẹ chưa? Con thấy ở đó thế nào? Người ta đối xử với mẹ con có tốt không?".

Vẻn vẹn mấy chữ ấy thôi, mà nước mắt tôi cứ nhòe đi, tôi chạy ra bưu điện gọi về cho bố. Tôi nói với bố, con nhận được thư của bố rồi, mẹ và con đều khỏe, bố và anh ở nhà có khỏe không? Bố nói đều khỏe cả. Rồi tôi im lặng không biết nói gì hơn, quãng chừng vài giây sau tôi mới thấy giọng bố nghẹn đi, bố nói: Bố nhớ mẹ và con lắm, bố xin lỗi vì không lo được cho mấy mẹ con, phải để mẹ con đi làm osin như vậy...

Tiếng khóc của tôi vỡ òa sau câu nói của bố, lúc đó tôi cũng chỉ có thể nói với bố:

"Con cũng nhớ bố và anh, bố và anh giữ gìn sức khỏe nhé"!

 Rồi vội cúp máy.

Tính bố tôi lầm lì ít nói, không bao giờ biết nói những lời hoa mỹ tình cảm, nên những lời bố vừa nói, với tôi giống như một thứ âm thanh kì diệu được phát ra từ trái tim của bố.

Tôi từng nghĩ gia đình tôi chẳng có gì đáng để tự hào cả, vì gia cảnh quá nghèo, nghèo thì có gì mà đáng tự hào, thế nhưng bố giúp tôi nhận ra tôi đang thực sự có một thứ quý giá đến mức nào, đó là một gia đình có tình yêu thương của bố, của mẹ.

**************

Chị gái

Chị thứ giữa, nhưng lại chẳng khác nào chị cả.

Anh trai tôi bị ngớ ngẩn, não không phát triển, lơ nga lơ ngơ. Ngày chúng tôi còn nhỏ, bố mẹ vất vả lo mưu sinh. Thế nên giao cho chị gái trông anh trai ngớ ngẩn, kèm trông em nhỏ (là tôi).

Mẹ kể ngày nhỏ chị gái bị suy dinh dưỡng nặng. Cổ tay chị chỉ bằng cái ngón chân cái của người lớn. Thế mà lúc nào cũng vẹo cả hông vì phải bế em, rồi tay kia thì dắt anh, trông anh, không để anh đi linh tinh. Khác với tôi, chị thương anh trai từ bé. Anh trai và chị rất thân nhau, đi đâu cũng dắt nhau đi cùng. Hồi nhỏ tôi luôn đứng một mình một phe, đành hanh, và luôn đối đầu với anh chị.

Lên năm tuổi chị đã phải lo chuyện cơm nước. Lên mười tuổi chị đã phải theo mẹ ra đồng để đi làm ruộng.

Chị lớn hơn chút nữa thì mẹ tôi lại bị bệnh nặng, nằm liệt hai năm. Bố phải ở bên chăm mẹ, tôi thì còn nhỏ, anh trai lại ngớ ngẩn. Chị trở thành người mẹ thứ hai trong gia đình. Mọi công việc đồng áng chị phải gánh tất. Năm đó chị mới học lớp chín. Chị một sáng đi học, một chiều đi làm đồng, cả hơn một mẫu ruộng đều trong tay chị.

Năm tôi vào đại học thì chị đi lấy chồng, hồi đi lấy chồng, chị lấn cấn nhiều lắm. Chị cứ lo chị lấy chồng rồi, bố mẹ sẽ vất vả hơn, vì chị không thể toàn tâm toàn ý cùng bố mẹ lo cho tôi và anh trai, rồi còn khoản nợ rất lớn bố mẹ chưa trả được. Mẹ động viên mãi chị mới chịu, ngày chị cưới, chị khóc nhiều lắm.

Chị cưới chồng mãi không chịu đẻ con, ai nói gì chị cũng làm lơ. Mãi khi mẹ tôi giục nhiều quá, chị mới khóc bảo mẹ:

"Con không đẻ lúc này được, con đẻ con bây giờ thì con không thể cùng bố mẹ lo cho em Thắm và anh Quản được, chờ khi nào em học xong ra trường, em đi làm rồi con mới sinh con".

Nghe tới đây mẹ ôm chị khóc rất nhiều, tôi cũng khóc.

Tôi đã hiểu, gia đình tôi tuy rất nghèo khó nhưng thực sự là hạnh phúc thế nào, là trân quý thế nào. Mọi người luôn nghĩ về nhau để sống. Luôn đặt nhau ở trong tim, và ở trên trước, cho bất cứ một quyết định nào.

Tôi nghĩ, tiền bạc có thể hôm nay chưa có thì mai ngày kia sẽ có. Nhưng yêu thương trong gia đình thì không bao giờ nên chậm trễ một giây, một phút nào hết.

********

Nghèo không có gì đáng phải xấu hổ

Gia đình tôi đã từng rất nghèo. Xung quanh làng trên xóm dưới, trong đó có cả anh em họ hàng, người ta từng miệt thị cái nghèo khó của gia đình tôi.

Có nhiều người bảo, nghèo như nhà tôi thì tới bao giờ mới nở mày nở mặt được với thiên hạ. Bố đi làm phụ hồ, mẹ đi làm osin, anh trai thì ngớ ngẩn. Còn hai đứa con gái nhìn đâu cũng chẳng thấy có tương lai.

Thế nhưng từ nhỏ, bố mẹ luôn nói với hai chị em tôi:

"Cuộc đời này chẳng ai nắm tay tới tối, gối đầu tới sáng được các con ạ. Sông có khúc, người có lúc. Đời bố mẹ khổ, anh trai các con thì bị bệnh. Nhà chỉ còn hai con, bố mẹ mong các con trưởng thành, để người đời không còn khinh khi nhà mình nữa. Nghèo không có gì phải xấu hổ, chỉ cần mình nghèo mà không hèn".

Bố mẹ dạy chị em tôi trưởng thành từ những điều đơn giản nhất.

Ví dụ, lúc chúng tôi còn nhỏ, dù anh trai ngớ ngẩn, nhận thức không tốt, nhưng chỉ cần mẹ nghe thấy chị em tôi nói một câu "mày tao" với anh thì mẹ sẽ nọc ra đánh một trận. Mẹ tôi luôn bảo trong gia đình phải có trên có dưới, anh ra anh, em ra em, anh có hâm hâm ngớ ngẩn thì cũng là anh, phải lễ phép với anh. Bố mẹ dạy chúng tôi, anh chị em trong một gia đình, như là máu thịt chân tay của nhau, phải thương yêu, đùm bọc nhau.

Có lúc vỡ nợ, phải bán nhà, nhưng bố mẹ không quỵt của ai nửa đồng, dù họ cho vay lãi cao đến cắt cổ nhưng đã vay là phải trả. Mẹ tôi bảo nghèo đã là nhục rồi, đừng để mất đi nốt cái tự trọng làm người.

Chị em tôi lớn khôn lên trong sự dạy bảo ấy của bố mẹ. Rồi cùng nỗ lực rất nhiều cho cuộc sống.

Chị gái tôi nói, chị không muốn để ai phải khinh khi nhà mình nữa. Tôi bảo, mình nỗ lực để cho cuộc sống mình tốt, rồi phụng dưỡng bố mẹ và anh được tốt. Còn người ta nói gì hay nghĩ gì về nhà mình thì mình cứ bở họ đi thôi. Bận lòng làm gì.

Tôi ra trường. Mục tiêu lúc đó chẳng có gì ngoài việc trả hết hơn trăm triệu nợ nần cho bố mẹ. Tôi từng nghĩ cuộc đời tôi chỉ cần trả hết nợ cho bố mẹ là đã quá mãn nguyện rồi.

Mấy năm tích cóp cũng trả xong. Lúc đó bố lại mắc bệnh, đi viện cấp cứu, mẹ con tôi khóc cạn nước mắt khi thấy bố phải thở oxi, tôi chỉ biết chắp tay cầu xin đức Phật, may là bố qua khỏi.

Sau đó tôi nghĩ mình phải tiết kiệm tiền để dành cho bố mẹ một khoản dưỡng già, phòng khi bệnh tật. Nghĩ rồi tôi cứ mải miết làm mọi thứ. Đến bây giờ có thể nỏi tôi đã làm được tất cả những điều đó.

Có thể tôi là người may mắn. Nhưng quan trọng nhất là tôi thấy hạnh phúc với những mục tiêu của mình, bởi vì mọi mục tiêu của tôi, luôn chất chứa đầy tình yêu thương của gia đình.

******

Yêu thương dịu êm nhất

Tình yêu nào trên đời này cùng đều có thể thay đổi, chỉ duy nhất một thứ yêu thương vĩnh viễn không bao giờ thay đổi. Đó là yêu thương của gia đình, của huyết thống, của khúc ruột trên khúc ruột dưới dành cho nhau.

Yêu thương ấy tồn tại ngay khi chúng ta bắt đầu tượng hình cho đến khi chúng ta trở thành cát bụi để xong một kiếp người, yêu thương ấy vẫn còn mãi mà không hề phôi pha.

Với tôi, yêu thương của gia đình, là những yêu thương dịu dàng và an yên nhất trong cuộc đời này. Là cho dù đi tới nơi đâu cũng luôn mong được trở về, sóng to gió lớn thế nào cũng chỉ có thể theo tôi về đến cửa mà thôi, chúng sẽ bất lực đứng ngoài nhìn mà chẳng làm gì được tôi, bởi ở bên trong cánh của ấy tôi có giá đình. Cũng như khi nào mệt mỏi nhất, tôi muốn gối đầu lên những yêu thương của bố mẹ, của anh chị, rồi ngủ một giấc thật ngon, thật yên ổn, thảnh thơi.

Tôi thấy mình giống như bông hoa đỏ rực rỡ được nở ra từ những yêu thương êm dịu mang tên "gia đình".