Trên Đồi Cỏ

Sau một đêm dài, nông trại Bích câu như bừng tỉnh cùng một lúc với ánh bình minh. Tiếng gà vịt om sòm, tiếng lợn ủn ỉn trong chuồng tạo nên một âm thanh hỗn độn. Cô chú Bảy, từ hai tháng nay là những người phải dậy đầu tiên. Cô Bảy vội lo dọn bữa ăn sáng cho cả nhà gồm hai vợ chồng, một đứa con gái, hai người giúp việc và bốn đứa cháu về nghĩ hè. Chú Bảy sửa soạn lên rẫy.

Cô chú Bảy đều là những người khỏe mạnh, chất phác. Họ ưa một cuộc sống yên tĩnh trong sự cần cù làm việc. Vì thế họ mới tìm mua cái nông trại xa xôi giữa vùng Cao Nguyên hẻo lánh nầy. Tuy vậy, trang trại cũng không xa thành phố Ban Mê Thuột bao nhiêu. Họ rất hài lòng khi mua được trang trại nầy.

Chú Bảy sửa soạn vừa xong thì cô Bảy cũng dọn lên bữa ăn sáng. Chú với người làm quây quần bên mâm xôi đậu xanh. Một đĩa mè rang với đậu phộng, trộn lẫn muối với đường thơm phức. Vừa ăn, chú Bảy vừa hỏi Mạnh, người giúp việc của chú, xem anh ta ngủ có ngon không.

Anh Mạnh trả lời:

- Dạ ngon. Chỉ có tiếng cửa kêu kèn kẹt làm tức cả mình, chắc tại gió. Lát nữa tôi coi lại xem sao.

Anh Mạnh là người ở vùng nầy, bản tính chất phác như ngô khoai của ruộng đất. Trông anh vạm vỡ khỏe mạnh lạ.

Còn đang ăn thì Minh và Danh xuống. Cả hai chào mọi người rồi ngồi vào bàn ăn. Minh ăn thấy ngon như chưa từng ăn xôi đậu xanh bao giờ. Ăn xong, Minh, Danh xin chú Bảy cho lên rẫy chơi. Chú Bảy bằng lòng. Hai anh vội vã theo chú Bảy.

Khu rẫy của chú Bảy cách xa trại chừng vài trăm thước, ở lưng triền núi. Trên đó có một bãi cỏ phẳng, rộng, chú Bảy làm rào chung quanh để thả bò. Chú nói với Minh, Danh:

- Trên này đất rất tốt. Cứ nhìn cỏ mọc xanh mơn mởn, bò ăn không hết đủ biết đất màu mỡ chừng nào. Chú thích nhất bãi cỏ đó. Đất vừa rộng, vừa phẳng phiu như cánh đồng lại sẵn cỏ ngon nuôi vài chục con bò là tốt nhất. Tuy nhiên có cái bất tiện là hơi xa trại. Đường lên chỉ có thể đi bộ thôi chứ không mang xe bò lên được.

- Như vậy tới mùa vỡ khoai, sắn hay bắp ở trên rẫy làm sao chú mang ra tỉnh được?

- Chú quên không nói, chỉ có phía từ trại mình lên là khó thôi, còn về phía biệt thự Tùng Lâm có đường xe lên dễ dàng. Mình có thể đi nhờ đường đó ra tỉnh rất tiện.

Vừa đi đến khúc quẹo, một bóng người từ trong lùm cây bước ra. Đó là một người đàn ông dong dõng cao, mặc bộ quần áo nhà binh đã bạc màu, chiếc mũ lính trùm xuống gáy và hai tai trông thật tức cười. Một mớ tóc dài điểm bạc thò ra khỏi mũ. Nước da đen xạm của ông ta tạo cho khuôn mặt rắn rỏi thêm vẻ dữ tợn.

- Chào ông chủ trại, chào các cậu.

Vừa nói ông ta vừa giơ tay ngang mắt chào theo kiểu nhà binh. Giọng nói, cử chỉ lộ vẻ thân mật chứ không có vẻ gì dữ tợn cả.

Chú Bảy chào lại:

- Chào ông cai Bần. Ông đi đâu sớm thế?

Hình như không để ý đến câu hỏi, cai Bần cười tiếp:

- Ông đã biết tên tôi rồi à? Vậy khỏi cần giới thiệu. Hình như ông là chủ mới của trại Bích Câu phải không?

- Không giấu chi ông, tôi mới về đây hai tháng thôi.

Cai Bần cười nhe hai hàm răng vàng khè vì khói thuốc.

- Ông thật can đảm đó. Ông không nghe người ta nói gì về trại Bích Câu của ông già Hách hay sao?

Không đợi chú Bảy trả lời, cai Bần tiếp:

- Lão hách là người kỳ cục. Lão không nói với ai bao giờ. Lão tránh tất cả mọi người. Lỡ gặp ai, lão cúi gầm mặt mau chân lủi mất, dáng điệu y như con chó ăn vụng bột vậy.

Minh, Danh phá lên cười vì lối so sánh của cai Bần. Chú Bảy hình như cũng thích nghe nói về lão Hách nên chú hỏi:

- Chắc ông cai biết rõ lão Hách lắm nhỉ?

Cai Bần mỉm cười:

- Thì cũng như ông thấy tôi hôm nay vậy. Lão Hách chỉ giao tiếp với một người, một loại phù thủy người Thượng, người Nùng gì đó. Không rõ hắn gốc gác ở đâu. Người ta kể rằng hồi còn trẻ hắn bị đuổi khỏi buôn làng vì phạm một lỗi nào đó đối với thần linh. Hắn lang thang đây đó. Sau cùng hắn phiêu bạt đến đây. Hắn cất một cái chòi trên núi để ở và sinh sống bằng nghề gia truyền là nghề phù thủy, thầy thuốc. Đòn phép của hắn không lấy gì làm ghê gớm lắm. Vài đạo bùa, vài thứ lá hái trên núi bỏ gọn trong cái gùi đeo sau lưng.  Bằng ấy thứ cũng đủ làm dân trong vùng kiêng nể hắn. Vì không biết tên, người ta gán cho hắn cái tên Nùng Ô, có lẽ vì nước da đen thui của hắn. Xem chừng hắn cũng bằng lòng với cái tên ấy. Bây giờ hắn cũng già rồi, thấy ít xuống núi lắm.

Chú Bảy tò mò:

- Ông cai nói lão Hách tin vào Nùng Ô lắm phải không?

- Chắc thế. Vì chỉ có Nùng Ô săn sóc cho lão Hách khi lão gần chết. Người ta bảo lão đau đầu, nhưng tôi cho là lão đau vì đàn bò. Đàn bò của lão khoảng hai chục con tự nhiên cứ lăn quay ra chết dần. Nùng Ô săn sóc cho lão không chừng làm cho lão chết sớm hơn vài năm. Thuốc lá cây rừng với bùa ngải mà chữa bệnh gì được. Nùng Ô chỉ làm hại chứ không giúp ích ai được đâu. Từ mười năm nay tôi không hề nói với hắn nửa lời.

Cai Bần ngừng nói, đưa mắt nhìn lên phía núi cao như có ý tìm cái chòi của Nùng Ô ẩn hiện đâu đó sau lùm cây. Đôi mắt cai Bần chiếu ra những tia oán hận. Cai Bần quay lại mỉm cười:

- Ồ, tôi đứng đây nói tràng giang đại hải với ông làm mất thì giờ của ông quá. Thôi lên rẫy cho sớm, lần khác sẽ gặp lại. Chào ông, chào các cháu.

Cai Bần giơ tay chào như lúc mới gặp rồi nhanh nhẹn quay gót.

Chú Bảy nói:

- Cai Bần là người duy nhất ở đây còn nuôi một đàn bò lớn độ vài trăm con. Ông ta sống một mình, tự tay làm lấy mọi việc. Đàn bò của ông cha để lại mỗi ngày mỗi đông thêm. Ở một mình còn biết nói chuyện với ai, nên mỗi khi gặp ai là ông ấy lại nói liên hồi như để bù lại những lúc yên lặng một mình.

- Thưa chú, sao tên ông ta lại là cai Bần?

- À, dân ở đây gọi lão như thế. Nghe đâu ông nội lão tên là Bần. Khi còn trẻ ông ấy đi lính làm tới chức cai đội gì đó. Về hưu đi đâu người ta cũng gọi là cai Bần, mãi rồi thành thói quen. Đến đời con, rồi đời cháu, người ta không biết tên gì khác ngoài cái tên cai để gọi. Cai Bần bây giờ là cháu.

Minh nhận xét:

- Ông cai có vẻ vui tính và tử tế. Mới gặp đã quen ngay.

- Hôm nào rảnh, các cháu sẽ lên thăm ông ta. Chắc các cháu sẽ được nghe nhiều chuyện thú vị.

Danh mơ mộng:

- Dám cháu phải xin chú ở với ông ấy một ngày để nghe chuyện không thôi.

Anh Mạnh lùi lũi đi trước đã bỏ cách xa chú Bảy và anh em Minh, Danh. Anh đang leo lên dốc. Bỗng nhiên anh đứng lại, ngập ngừng rồi làm hiệu cho ba người lên mau vì hình như có chuyện gì lạ xảy đến cho đàn bò của chú Bảy.