"Cụ Lóc" - Tên thật của cụ là Lóc chớ không phải vì cái đầu của cụ luôn cạo trọc để bôi thuốc ghẻ. Bôi hoài, da chai, tóc mọc không nổi nên đầu luôn trọc lóc. Hiển nhiên, tóc không có nên đầu cụ không có sợi tóc nào bạc, vậy mà chòm xóm cứ gọi Lóc bằng "cụ" vì gương mặt của Lóc đáng lên hàng lão.
Dưới mái đầu trọc lóc là gương mặt nhỏ thó má hóp, môi mỏng, miệng móm bởi những cái răng của cụ đã vội ra đi vì một viên đạn đất cục trong một lần chơi trận giả với đảm con nít chăn bò trong xóm. Và, cũng cần nói rõ, cụ chỉ có lông măng trên mép, chớ chưa có râu vì cụ mới mười ba tuổi!
Nhìn từ xa, ngó sơ qua, người ta cứ tưởng Lóc là một cụ già bởi gương mặt cằn cỗi, thân hình suy dinh dưỡng, gầy guộc. Đã vậy, cái miệng móm đó lúc nào cũng có thể tuôn ra những câu chuyện hoang đường, không thể tin nổi, nhưng thật sự hấp dẫn cả lũ chăn bò bởi Lóc nói chuyện có duyên, biết pha trò, thêm thắt, biết dựng chuyện...
Ngay cả cái tên của cụ thôi, Lóc cũng có thể dựng ra mấy câu chuyện hoang đường để giải thích. Cụ nói rằng, lúc mới mang thai, má cụ nằm mơ thấy một con cá lóc toả hào quang lấp lánh từ trên trời rơi xuống bụng bà... Hôm sau, tiền bán cặp gà tính mua sẵn tã lót, má cụ mua số đề hết, xổ ra ngay con số ba mươi, má cụ trúng lớn, đủ tiền sửa nhà và mua cặp bò nuôi tới bây giờ. Đẻ cụ ra, nhớ giấc mơ về con cá trời cho, ba má cụ đặt tên con là Lóc...
Nghe cũng hấp dẫn thật nếu như ai chưa biết chuyện ngày trước, cụ ham vui quá, chào đời sớm cả tháng, èo uột, chỉ nặng có một ký rưỡi, lớn bằng con cá lóc. Ba má cụ sợ khó nuôi mới đặt tên là Lóc...
Bẻm mép như Lóc có lúc làm người ta ghét, mà LÓc không giỏi cái miệng thì với vóc dáng nhỏ thó của cụ chỉ được dịp cho cả đám chăn bò ức hiếp, bắt đi chặn đuổi bò đà luôn chứ đừng nói được giọng đàn anh. Cụ mà không giỏi đối đáp chắc phải khóc suốt ngày vì sự trêu chọc của mọi người.
- Lóc ơi, mày biết tại sao tụi tao gọi mày bằng "cụ" không?
Thằng Đức cũng bằng tuổi Lóc nhưng to người hơn nên hay kiếm chuyện. Lóc cười nhăn khoe hàm răng sún:
- Vậy mà cũng hỏi. Các con kính ông thông minh, tài giỏi nên kêu bằng cụ, kêu mày tao là bất kính, vô lễ, hỗn láo, chỉ có đứa mất dạy mới không biết thôi.
- Xạo rồi... Tụi tao kêu mày bằng "cụ" bởi vì mày chưa kịp lớn thành thanh niên đã làm ông già, như trái chuối chưa già mà vú ép, chín háp...
Đực không vừa vì đã chuẩn bị sẵn khi hỏi và nó đáp xong đã có thằng Xoài phụ họa ngay.
- Chuối chưa già mà vú ép, chín háp, ăn chát ngắt. Còn mày, con nít chưa thành thanh niên đã thành ông cụ, trên dưới suốt đời không râu, không tóc, trọc lóc như thầy chùa, gọi là sự cụ đúng hơn... Thiện tai! Thiện tại!
Nói chưa dứt câu, thằng Xoài thấy Lóc khom người lượm cục đất đã vội đứng dậy, bàn tay xoè ra chắp trước ngực và chạy lẹ. Lóc nói với theo:
- Thật là đồ hỗn láo, chẳng nể nang gì người đáng bậc cha, ông của mình. Phen này tao phải về bảo anh Mít, kêu thằng Mận lại đánh đòn mới được để nó biết dạy con cho đúng...
Bây giờ thì tới thằng Xoài quay lại rượt thằng Lóc vì Lóc dám gọi ông nội nó là "anh" và kêu ba thằng Xoài bằng "thằng"... Lóc nhỏ con nhưng rất lẹ, thoắt một cái đã chạy xa như là không nghe mấy câu chửi độc địa, tục tĩu của thằng Xoài vừa tuôn ra. Nó còn ngoái đầu lại, nói như ra lệnh:
- Bò ăn no rồi, lùa về thôi tụi bây ơi. Chiều nay nước lớn, ghe chành vô chòm mả mua dưa hấu, mình ra chuyền đưa xuống ghe, kiếm dưa ăn đi... Đứa nào không nghe lời, ở lại là con tao, đứa nào là cháu ngoan thì lùa bò theo tao về...
Lóc đã chạy ra đàn bò gần một trăm con đang nhai có trong đám đậu xanh người ta đã hái trái xong cữ cuối cùng, bỏ cây đậu khô chết, chờ ngày đốt, chuẩn bị cày đất sạ lúa mùa. Trong tay Lóc lúc nào cũng có cây cú móc làm bằng tre lão đen bóng, một đầu cong như móc câu một đầu có gắn cây đinh nhọn lúc cần có thể dùng để đâm vào mông mấy con bò ương ngạnh mà dân Khơ me thường gọi là cái "Sa-Luôi".
Mặt trời chênh chếch hướng Tây, óng ánh những đám mây vàng đang lững lờ trôi trên đỉnh những ngọn núi vùng Thất Sơn. Cánh đồng bao la, nhìn mút tầm mắt. Xa xa, rặng cây xanh đen thẩm thấp, sát mép chân trời như một đường viền. Lúc này, những rẫy dưa hấu, đậu xanh, đậu nành, mè, bắp đã thu hoạch gần hết, một số nơi người ta đã đốt ra, phơi đất diệt cỏ, chuẩn bị chờ mưa sa xuống, mềm đất sẽ cày, bừa để sạ lúa mùa. Cứ xế trưa, sau một buổi nắng gắt, người ta thường đốt ra, dọn đất. Những vạt khói nhạt nhoà xa xa từ cánh đồng toả lên không trung mờ mờ tương tự như những đám mưa mây bất chợt trút xuống phía cuối chân trời giữa trưa nắng chang chang. Những đám cháy đốt rạ dọn đất đó cháy hoài cho đến khi màn đêm buông xuống, đường viền chân trời như một sợi chỉ màu đỏ... cháy đến lúc hết ra mà chủ đất muốn đốt, lửa mới tắt.
Cả bọn chăn bò đang ngồi trong bóng mát những cây gáo trong thềm đìa đã đứng dậy, thu dọn quần, áo, gậy, nón... để theo Lóc lùa bò về. Cải tin ghe chành mua dưa hấu ở bến bồi ngoài chòm mả quá hấp dẫn, tụi nó đâu để tâm đến câu nói cắc cớ của Lóc, ở lại là con, theo nó là cháu. Cả đàn bò đã ăn no, có con đang nằm nhai lại được giục đứng dậy, đuổi ra đường cộ (đường xe bò kéo cộ đi hoài) nối đuôi nhau về làng. Như thói quen, vài con đi trước vô đường mòn thì những con sau đi theo, khỏi phải ven chận, thúc giục gì nữa. Lóc và cả đám chăn bò Xóm Chùa cũng đã nhảy lên lưng những con bò mình thích để cưỡi về, khỏi phải đi bộ mỏi chân.
Hơn một giờ sau, đàn bò đã về đến chòm mà nằm ven con rạch Voi. Đây là một gò đất hoang cao ráo, mùa nước lũ về không bị ngập, được bao bọc bởi con rạch Voi cong queo, ôm tròn như những chữ S nối nhau. Những nấm mồ đất được người ta cắm cọc gỗ, căng dây kẽm gai bao quanh, bảo vệ. Những nấm mồ đá, phía trên còn chứa khoảng trống để trồng hoa mười giờ ngày nào cũng nở, tươi tắn khoe sắc thắm. Ngoài những nấm mồ là những khoảng đất trồng dày đặc cỏ chỉ, cỏ mồng gà mà lũ bò cũng rất thích ăn. Chiều chiều, cả đám chăn bò thường lùa bò về đây, dắt từng con xuống rạch Voi tắm táp, chà sạch những vết bẩn trên da những con bò của mình.
Hôm nay, bên bến sông tại gò má này có một chiếc ghe khá to. Đúng là ghe của thương lái miệt dưới đến mua dưa hấu, nhưng trên bờ không có đống dưa hấu nào. Lóc biết ngay bọn nó về trễ, người ta đã chuyền dựa xuống ghe hết rồi. Như vậy thì cơ hội giúp chuyền dựa từ trên bến xuống ghe để xin dưa ăn đã không còn. Thằng Đực có vẻ luyến tiếc đi đến bên thằng Lóc, nói:
- Người ta xuống dưa hết rồi, còn đâu mà chuyền...
- Nước dưới rạch đang lớn, có khát thì xuống mà uống, tiền đâu mà mua dưa hả.
Đăng nhập để bình luận